Takuana aimuna ka ishinikateti ishinikatamuna, muku ka tutakaniti neni aimuna. Neni aimuna, ishinakuana miam ka ishi-uapatamaku shash ute pet utat : aimun ka inniuimakak mak aimun eka ka inniuimakak.
Neni eshinakuaki aimuna anutshish tshe tshitapatamaku, eukuani neni ka ishinikateti: participes. Mate: kashiuasht, kakushapatak, kamakunuesht. Ishinikatamuna neni iapit muku aituna apashtakanua ua tutakanitaui.
Ne eshinakuak aimun ka ishi-tshitshipanu nanitam kie mashten t kie ma k ishi-punipanu.
ka + (aitun) + t | kie ma | ka + (aitun) + k |
Mate, ne aitun utinamutau : tipenitamu. Tshe ui tutamaku ishinikatamun ka ishinikatet participe.
ka+ (tipenitamu) + k = katipenitak, ishinikatamun ka inniuimakak.
Kutak aimun utinamutau: natau, tshe ui tutamaku ishinikatamun.
ka + natau + t = kanataut, ishinikatamun ka inniuimakak.
Nanikutini sh tshika ui itashtakanu eshku eka takuak t miam mate : tshishkutamatsheu, aitun an
ka + tshishkutamasheu + she + t = katshishkutamatshesht, ishinikatamun ka inniuimakak.
Ishinakuana ashit neni aimuna, eka ka inniuimakaki. Miam ne
ka + tepuatitshemakan + k = katepuatitshemakak, ishinikatamun eka ka inniuimakak.
Neni ishinikatamuna e tutakaniti, e apashtakanit ne aitun, miam neni kutaka aimuna, ishinikatamuna eshi-pimipaniti. Tshi takuan aimun eka ka inniuimakak kie tshi takuan aimun ka inniuimakak. Tshika tshi e mitshetiki tshekuana itashtan (pluriel), tshika tshi ishinakuan miam auen ka tipenitak (possessif).
Miam e mitshetiki tshekuan umeni itashteua aimuna : katipenitahk, kanatauht, katshishkutamatsheht, kapimunueshiht, kamakunueshiht, katipaitsheshiht, kanutshishkutueshiht… Eshku mitshet kutaka takuana.